تاریخچه گیربکس اتوماتیک با راه پر پیچ و خمی همراه بوده که با هدف تسهیل رانندگی، تحول و نوآوری بزرگی را در صنعت خودرو سازی به ارمغان آورده است. تاریخچه گیربکس اتوماتیک را یک فرد کانادایی به نام آلفرد هورنر مونرو رقم زد. اولین گیربکس اتوماتیک که در سال 1923 به ثبت رسید، جعبه دنده ای بود که صرفا با استفاده از فشار هوا کار می کرد و در آن خبری از مایع هیدرولیک نبود.
اولین گیربکس اتومات فقط 4 دنده جلو داشت و فاقد دنده پارکینگ و عقب بود. با پیشرفت فناوری، به تدریج گیربکس اتوماتیک شاهد نوآوری های جدیدی شد تا این که امروزه خودرو های مختلف به گیربکس های اتوماتیک متنوع مجهز شده اند.
مخترع گیربکس اتوماتیک
در تاریخچه گیربکس اتوماتیک بسیاری اسکار اچ بانکر را به عنوان پدر گیربکس اتوماتیک یاد می کنند. البته بهتر است بدانید که پیش از اسکار، فردی به نام هورنر مونرو به عنوان یک مهندس بخار، تقریبا چهارده سال قبل از او اقدام به طراحی اولین گیربکس اتوماتیک کرده بود که با فشار هوا کار می کرد.
از آنجایی که گیربکس اتوماتیک طراحی شده توسط هورنر مونرو با کمبود قابلیت ها مواجه بود، این اختراع در سطح جهانی به فروش نرسید. به همین دلیل از هورنر مونرو به عنوان اولین کسی که گیربکس اتوماتیک را اختراع کرد یاد نمی شود.
مقاله پیشنهادی: انواع گیربکس اتوماتیک و نحوه عملکرد آنها؟
اولین گیربکس اتوماتیک
همان طور که گفته شد آلفرد هورنر مونرو توانست در سال 1923 اولین گیربکس اتوماتیک مهندسی شده را به ثبت جهانی برساند.
گیربکس هیدرولیک
گیربکس اتوماتیک هیدرولیک در سال 1932 اختراع شد. دو مهندس به نام های فرناندو للی لموس و خوزه براز آراریپه توانستند در تاریخچه گیربکس اتوماتیک نام خود را به عنوان مخترعان اولین گیربکس هیدرولیک ثبت نمایند. این دو مهندس برزیلی تبار برای اولین بار از سیستم انتقال قدرت هیدرولیکی در گیربکس اتوماتیک استفاده کردند.
گیربکس Hydra-Matic
گیربکس Hydra-Matic برای اولین بار در سال 1941 به محبوبیت رسید. این جعبه دنده طوری طراحی شده بود که رانندگان برای تعویض دنده نیاز به کلاچ نداشتند. همچنین این گیربکس حالت پارک نداشت.
زمانی که گیربکس در حالت دنده عقب قرار می گرفت و موتور خودرو خاموش می شد، خودرو در حالت پارک قرار می گرفت. در تاریخچه گیربکس خودکار از این نوع گیربکس به عنوان اولین موفقیت تجاری یاد می شود که به پیشرفت های شگفت انگیزی در سیستم انتقال قدرت خودکار منجر شد.
اولین مبدل گشتاور
شرکت بیوک در سال 1948 توانست اولین گیربکس هیدرولیکی مجهز به مبدل گشتاور Dynaflow را به نام خود ثبت کند. این سیستم به گونه ای طراحی شده بود که رانندگان بدون نیاز به کلاچ گیری می توانستند بی وقفه دنده را تغییر دهند.
گیربکس 3 سرعته
طراحی اولین گیربکس 3 سرعته به شرکت بورگ وارنر نسبت داده شده است. در دهه 1950 این شرکت به عنوان اولین تولید کننده این نوع گیربکس و مبدل گشتاور قفل شده به جهان معرفی شد.
هدف از طراحی گیربکس سه سرعته این بود که بهره وری خودرو در محیط های شهری و ترافیکی بهبود پیدا کند. در واقع این نوع گیربکس به گونه ای طراحی شده است که بتواند حرکت خودرو را در ترافیک ها و در توقف های مکرر بهبود ببخشد.
گیربکس Overdrive
در اواخر سال 1970 اولین گیربکس Overdrive یا گیربکس 4 سرعته در صنعت خودرو ظهور پیدا کرد. در این نوع گیربکس در مقایسه با مدل های قبلی سوخت بیشتری را مصرف می کرد؛ زیرا از نسبت دنده بالاتری استفاده می نمود. این نوع گیربکس تا سال 1990 کاربرد گسترده ای در خودرو ها داشت؛ به طوری که تا پانزده سال اخیر تغییرات چندانی در آن صورت نگرفت. البته به غیر از کنترل الکترونیکی آن که با تغییرات قابل توجهی همراه بود.
گیربکس های امروزی
گیربکس 5 سرعته
بی ام دبلیو در خودروهای سری هفت خود از گیربکس 5 سرعته استفاده کرد. در واقع این شرکت اولین تولید کننده این نوع گیربکس در تاریخچه گیربکس اتوماتیک بود. گیربکس 5 سرعته تا سال 2000 همچنان به عنوان استاندارد جهانی در همه ماشین های لوکس به کار رفت.
گیربکس 6 سرعته
یک بار دیگر بی ام دبلیو توانست نام خود را به عنوان نخستین تولید کننده گیربکس های 6 سرعته به ثبت برساند. این شرکت توانست ماشین های سری هفت خود را به گیربکس های 6 سرعته مجهز نماید. این گیربکس ها در مقایسه با گیربکس های 5 سرعته از سرعت و شتاب بالاتری برخوردارند.
گیربکس 7 سرعته
اولین تولید کننده گیربکس های 7 سرعته در تاریخچه گیربکس دنده اتومات به شرکت مرسدس نسبت داده می شود. مرسدس توانست خودرو های مدل S500 و S730 خود را مجهز به این نوع گیربکس کند.
گیربکس 8 سرعته
شرکت ZF تولید گیربکس اتوماتیک 8 سرعته را به نام خود ثبت کرده است. هدف این شرکت از طراحی این گیربکس بیشتر کاهش مصرف سوخت بود تا افزایش سرعت. این گیربکس توانایی جایگزینی با واحد های دو کلاچه را دارد و با بهبود مصرف سوخت همراه می باشد.
گیربکس 10 سرعته
گیربکس اتوماتیک 10 سرعته محصول مشترک بین فورد و GM بود که در سال 2017 طراحی شد. هدف از طراحی این گیربکس کاهش مصرف سوخت و بهبود تنظیم دور موتور خودرو بود.
تاریخچه گیربکس al4
در تاریخچه گیربکس اتوماتیک طراحی گیربکس al4 به نام شرکت رنوی فرانسه به ثبت رسیده است. این نوع گیربکس از مدل های تیپ ترونیک به شمار می رود. همچنین دارای 5 دنده است. در طراحی آن از سیستم مبدل گشتاور و کنترل الکترونیکی استفاده کرده اند. سیستم این گیربکس الکتروهیدرولیک می باشد.
اولین ماشین های اتومات جهان
اولدزموبیل اولین ماشینی است که به عنوان یک خودروی مجهز به گیربکس اتومات مهندسی شده معرفی شد. این خودرو را در سال 1948 در بازار عرضه کردند. اندکی بعد ارل تامسون یکی از مهندسان جنرال موتورز توانست اولین گیربکس هیدروماتیک را طراحی کند و به فروش جهانی برساند.
این گیربکس که پیشرفت بزرگی در صنعت تولید گیربکس اتوماتیک به شمار می رفت تا سال 1955 به طور پیوسته با اصلاحاتی همراه می شد. پس از آن جت وی و سپس توربو هیدروماتیک جای این گیربکس را گرفتند. از این رو اولین ماشین های مجهز به دنده اتومات به شرح زیر هستند:
- اولدزموبیل
- کادیلاک
- بیوک
کلام آخر:
گیربکس‌های اتوماتیک جان تازه‌ای به صنعت خودروسازی بخشیده‌اند. ماشین‌های اتومات رانندگی بسیار راحت‌تری دارند. ولی این نوع گیربکس‌ها بدلیل پیچیدگی بسیار بالایی که دارند نیازمند مراقبت بیشتری هستند، چرا که در صورت خرابی هزینه های بسیار سنگینی باید برای تعمیر گیربکس اتوماتیک پرداخت کنید.
تعمیرگاه تک گیربکس یکی از مراکز تخصصی تعمیرات انواع گیربکس‌های اتومات در تهران است که به صورت حرفه ای بیش از 20 سال است در این ضمینه فعالیت میکند.
